ضمایر شخصی کلماتی هستند که از آنها برای جلوگیری از تکرار اسامی در جملات استفاده می کنیم. به جمله زیر توجه کنید:
علی حمید را دید و به حمید سلام کرد.
در مثال بالا برای جلوگیری از تکرار حمید می توانیم آن را با ضمیر شخصی مناسب جایگزین کنیم. در این مثال از آنجا که حمید در نقش سوم شخص مفرد استفاده شده از ضمیر مناسب سوم شخص مفرد استفاده می کنیم در نتیجه جمله به صورت زیر در خواهد آمد:
علی حمید را دید و به او سلام کرد.
در زبان فارسی ما تنها یک شکل از ضمایر شخصی را داریم و برای حالت های فاعلی یا مفعولی همواره از همان شکل استفاده می کنیم. با توجه به حالت محور بودن زبان روسی اشکال متفاوتی از ضمایر شخصی برای حالت های مختلف وجود دارد. قبلا با حالت های متفاوت در زبان روسی آشنا شده اید و کاربرد و ساختار آنها را می شناسید. بسته به اینکه ضمیر بخواهد با چه اسمی جایگزین شود و آن اسم چه نقشی در جمله داشته باشید در زبان روسی از انواع بسیار متفاوتی از ضمایر شخصی استفاده می کنیم.
دو جدول زیر ضمایر شخصی مفرد و جمع در زبان روسی را در حالت های مختلف نشان می دهند:
ضمایر شخصی مفرد روسی |
|||||
حالت | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
مذکر | مونث | خنثی | |||
من | تو |
او |
|||
فاعلی – Nom | я | ты | он | она | оно |
مالکی – Gen | меня | тебя | его | её | его |
مفعولی غیر مستقیم – Dat | мне | тебе | ему | ей | ему |
مفعولی مستقیم – Acc | меня | тебя | его | её | его |
ابزاری – Ins | мной | тобой | им | ей | им |
حرف اضافه – Prep | мне | тебе | нём | ней | нём |
ضمایر شخصی جمع روسی |
|||
حالت | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص |
ما | شما | آنها | |
فاعلی – Nom | мы | вы | они |
مالکی – Gen | нас | вас | их |
مفعولی غیر مستقیم – Dat | нам | вам | им |
مفعولی مستقیم – Acc | нас | вас | их |
ابزاری – Ins | нами | вами | ими |
حرف اضافه – Prep | нас | вас | них |
نکته: در زبان روسی هم مانند فارسی برای اشاره محترمانه ضمیر دوم شخص را به صورت جمع به کار می برند.
مثال های زیر نحوه استفاده از ضمایر متفاوت این جدول را نشان می دهد:
Он заинтересовался игрой.
او (مذکر) به بازی علاقمند شد.
Oнa былa единственным ребёнком в семье.
او (مونث) تنها بچه خانواده بود.
Они встали и поздоровались.
آنها ایستادند و سلام کردند.
Что у вас там есть?
آنجا چه داری؟
Он тебе пишет.
او برای تو می نویسد.
Я тебя люблю.
دوستت دارم.
Она с ними идёт.
او با آنها راه می رود.
Мы о ней говорим.
ما در مورد او صحبت می کنیم.